نشریه جستارهای شهرسازی
پیاپی 12 (بهار 1384)

بی توجهی مدیریت شهری به مراکز شهری در جریان رشد شتابان شهرنشینی، این مراکز را با مشکلات و مسائل متعددی رو به رو کرده که باعث کاهش کیفیت محیط زندگی در آنها شده است. برون رفت از این مسائل و چالشها نیازمند جامع نگری در برنامه ریزی، یکپارچگی در مدیریت شهری و مهمتر از همه، مشارکت گروه های ذی نفع و متنفذ در جریان توسعه شهر و ضرورت توجه برنامه ریزی و طراحی شهری به معیارهای کیفیت زندگی شهری است. مقاله حاضر نیز در وهله اول به دنبال تعریف و شاخص سازی مفهوم «کیفیت زندگی شهری» و در وهله دوم تعیین نقش و وظیفه است که برنامه ریزی شهری می تواند و می باید در راستای ارتقا و اعتلای کیفیت زندگی شهی در این مراکز انجام دهد...

آثار تاریخی و فرهنگی با دو کارکرد متعارض یعنی حفاظت و استفاده رو به رو هستند. از این نظر موضوع چگونگی استفاده از میراث فرهنگی به یکی از مباحث و مسائل مهم در عرصه برنامه ریزی شهری و منطقه ای تبدیل شده است. در این راستا رویکرد «توسعه شهری پایدار» مناسب ترین رویکردی است که می تواند میان حفاظت و استفاده از میراث فرهنگی آشتی و تعادل برقرار سازد. رویکرد نوین در شهر سازی معاصر جهان با نوعی بازاندیشی در مفهوم میراث فرهنگی به عنوان «ثروت ملی» و عنصر «هویت جمعی» همراه است و برنامه ریزی و مدیریت میراث فرهنگی به عنوان رشته ای مستقل در برنامه ریزی شهری و منطقه ای جای خود را باز کرده است...

بیروت تا دهه 1970 یکی از مهمترین شهرهای خاورمیانه تلقی می شد، لیکن وقوع جنگ در سالهای 1975 تا 1990، موجب تخریب شدید شهر به ویژه مرکز آن شد. طرح بازسازی بیروت یکی از مهمترین طرحهای احیای شهری بود که در پایان هزاره دوم مطرح شد. جست و جو برای یافتن جایگاه و نقش شهر بیروت در شرایط تحول یافته منطقه در طول دوره جنگ، یافتن توانها و قابلیت های توسعه درون زا و برون زای شهر و پایه گذاری برنامه ریزی توسعه بر این امکانات، شیوه ای بود که در عمل انتخاب شد...

شهر خرم آباد یکی از کانون های تمدن ایرانی و اسلامی است که سابقه تاریخی آن به قدمت تاریخ ایران می رسد. این شهر بر بستر ناهموار منطقه لرستان و در یک موقعیت ویژه جغرافیایی در محل تنگه ای جا گرفته که گلوگاه ارتباطی میان ارتفاعات زاگرس و جلگه خوزستان محسوب می شود. همین ویژگی جغرافیایی موجب واقع شدن شهر در این مکان به صورت مکرر، پس از هر دوره تخریب شده است. از دیرباز، گرایش اصلی استان لرستان به دلیل جغرافیای خاص و امکانات محیط طبیعی بر پایه اقتصاد ایلیاتی بوده است...

بی شک هسته مرکزی تمام شهرهای با سابقه جهان قبل از تولد اتومبیل شکل گرفته و طبعا شکل گیری هویت یا شخصیت آنها نیز با پیدایش نطفه اولیه این هسته ها قرین بوده است اما به موازات تکوین کالبدی شهرها بر حول آن هسته های اولیه، هویت یا شخصیت آنها نیز سیر تکاملی خود را طی کرده، و بالاخره آن کالبد و این هویت، پس از قرنها حفظ تعادل و وحدت خود، مهار حیات واحد خود را به دست «اتومبیل» این رقم زننده یکه تاز سرنوشت جدید شهرها، سپرده اند. در کشورهای صنعتی که «اتومبیل» محصول صنعت بومی و فرزند طبیعی تکامل فرهنگی - اقتصادی آنها بود...